Herken je dat? Je bent vol goede moed om vaker met kunst aan de slag te gaan, maar om de één of andere reden komt het er niet van. Of je wilt graag dat bij jou op school kunst en creativiteit een prominentere plek krijgen in jullie onderwijs, maar dat stuit op veel bezwaren bij je collega’s. Lastig, want waar zit het hem nou precies in? Toch te weinig tijd? Vinden we het uiteindelijk niet belangrijk genoeg?
Wij kennen de obstakels om met kunst aan de slag te gaan maar al te goed. Van toen we zelf nog voor de klas stonden en we horen ze nog altijd van bevriende leerkrachten en van leerkrachten die wij spreken voor Meester in Kunst.
Uiteindelijk kunnen kun je de bezwaren vrijwel altijd terugbrengen tot vijf obstakels.
1. Kunst en creativiteit zijn niet echt belangrijk
Gaan je haren recht overeind staan als je dit hoort? Bij mij wel! Hoewel het voor mij best wel even heeft geduurd voordat ik echt duidelijk kon verwoorden waarom het zo belangrijk is. Het heeft namelijk nog veel meer om het lijf dan ik had gedacht. Creativiteit is bijvoorbeeld belangrijk voor het kinderbrein en voor de toekomst van onze wereld waarin creativiteit in innovatie steeds belangrijker wordt. Hier kun je alles over lezen in het blog: Waarom is creativiteit in de klas zo belangrijk?
Kunst is een hobby
Kunst wordt nog vaak gezien als een hobby. De kunstvakken zijn vaak de leuke lessen voor op de vrijdagmiddag. De kerndoelen die voor de kunstvakken zijn opgesteld zijn mager, zeker vergeleken bij de kerndoelen voor vakken als rekenen en taal. De kunstvakken worden niet getoetst en de creatieve talenten van de kinderen tellen meestal niet mee bij hun adviesgesprek.
Ook voor veel ouders lijken deze vakken niet erg belangrijk. Hoe vaak komt het voor dat er een bezorgde ouder de klas binnenkomt en vraagt of zijn of haar kind wel voldoende voortgang heeft bij tekenen?
Misschien heb je het geluk dat je op een school werkt waar kunst serieus wordt genomen. Waar een duidelijke visie en doorgaande leerlijn voor deze vakken zijn opgesteld. Misschien zijn er zelfs vakdocenten voor deze vakken. Maar op heel veel scholen is dat helaas niet het geval.
Hierdoor kan het zijn dat je op het gebied van kunst er op jouw school alleen voor staat. Dat is misschien niet leuk, maar het hoeft geen belemmering te zijn. Met een paar acties kun jij de creativiteit in jouw klas een enorme boost geven!
Bericht van een leerkracht op het platform van Meester in Kunst
2. Kunstvakken? Daar heb ik geen tijd voor!
Ik wil je vragen eens naar je eigen lesrooster te kijken. Hoeveel uur heb jij ingeroosterd staan voor de kunstvakken? En hoeveel uur voor rekenen? En voor taal?
Zou het mogelijk zijn je rooster iets anders in te delen? Misschien lukt het wel om een uur per week extra aan kunst te besteden. Dat zou al super mooi zijn!
Maar misschien vind je jouw lesrooster precies goed zoals die is. Ook dan is er nog veel mogelijk om creativiteit van kinderen meer ruimte te bieden.
Doe bijvoorbeeld een dramaspelletje tussen de lessen door. Ook fijn als energizer. Hiervoor kun je ons e-book ‘5 minutenspelletjes drama’ gebruiken. Of geef de kinderen een creatieve opdracht die ze kunnen doen wanneer ze klaar zijn met hun werk. Geef ze bijvoorbeeld aan het begin van de week een creatieve tekenopdracht.
Toen ik nog als invaller voor de klas stond, hoorde ik vaak dat de kinderen niet mochten tekenen als ze klaar waren met werken, maar dat ze dan moesten lezen. Natuurlijk is lezen belangrijk. Maar tekenen is dat ook!
Door creatieve opdrachten in te zetten bij andere vakken, zal de stof beter beklijven.
Kunst is ook uitermate geschikt als verwerking bij andere vakken. Hoe vaak wordt er als verwerking van vakken als geschiedenis en aardrijkskunde vragen uit het werkboek gemaakt? Jammer, want juist door creatieve opdrachten in te zetten zal de stof beter beklijven.
Denk bijvoorbeeld aan:
Rollenspel: De kinderen spelen een historisch figuur uit de geschiedenisles. Bijvoorbeeld Willem van Oranje. Hoe zou deze persoon bewegen en praten? Hiermee oefen je het spelen van een personage. Daarna kan een kind een ander kind dat Willem van Oranje speelt interviewen. Hetzelfde kun je doen met de Hertog van Alva. Laat de kinderen de geschiedenis beleven!
Nieuwsgierig door kunst: Laat de kinderen een schilderij van de 80 jarige oorlog zien. Wat zien de kinderen allemaal op het schilderij? Welke personen staan erop? Waar speelt het zich af? Wat is er aan de hand? Kunst prikkelt kinderen en maakt nieuwsgierig. Mooie manier om een thema te introduceren.
Laat de kinderen vervolgens in groepjes zich verdiepen in een onderdeel van de 80 jarige oorlog. Laat ze daar vervolgens een schilderij bij maken, waarbij de kinderen iets over het onderwerp kunnen vertellen aan de klas.
Woordenschat: Het volgende kun je direct in je klas realiseren. Schrijf op briefjes woorden van woordenschat of termen uit bijvoorbeeld de geschiedenis- en aardrijkskundeles. Doe deze briefjes in een bakje. Laat een kind briefje uit het bakje pakken en het woord omschrijven. De rest van de klas mag raden welk woord het is. Ze kunnen het ook uitbeelden in plaats van omschrijven. Of nog leuker: verwerken in een scene!
Twee kinderen spelen een simpele scene. Bijvoorbeeld één kind is klant en de ander een bakker. De klant koopt een brood bij de bakker. Tijdens de scene moeten ze een briefje uit het bakje pakken en het woord op een goede manier in de scene verwerken.
3. Ik ben niet creatief!
Je hoeft absoluut niet muzikaal te zijn om muziekles te kunnen geven. Je hoeft ook niet fantastisch te kunnen zingen om een lied aan te leren. Net zomin hoef je toneelervaring te hebben om drama te kunnen geven. Zoals ik in het begin al zei: maak het jezelf niet te moeilijk.
Kies eens twee dramaspelletjes uit waar jij blij van wordt en ga gewoon eens twintig minuten drama doen met je klas. Zo simpel kan het zijn. Was het een leuke les? Kijk dan eens of je dat de erop week nog eens zou kunnen doen. Gewoon met dezelfde oefeningen. Maak het jezelf niet te ingewikkeld.
Ik zeg altijd: beter een goede dramales van 20 minuten, dan een hele rommelige dramales van een uur. Echt, in 20 minuten kun je al een super goede en leuke dramales geven!
Hetzelfde geldt voor kunstbeschouwing. Weet je weinig van beeldende kunst en heb je de beeldaspecten ook niet één, twee, drie paraat? Laat het je niet tegenhouden om met de kinderen naar kunst te kijken. Zeker nu in ongeveer elk lokaal een digibord aanwezig is, is het zo makkelijk om kunst de klas in te halen. Bekijk een schilderij met de klas en laat de kinderen maar vertellen wat ze zien. Het gesprek komt meteen op gang. Daar hoef je als leerkracht maar weinig voor te doen.
Het grappige is, dat als ik als dramadocent met leerkrachten leuke spelopdrachten deel, ik vaak terugkrijg dat ze het zo leuk, simpel en praktisch vinden. Ikzelf ben niet muzikaal, maar als ik onze muziekdocent van Meester in Kunst hoor over ideeën voor muziek componeren met kleuters, dan denk ik: zo leuk, zo simpel, maar kom er maar eens op! En dat is het vaak: er zijn zoveel leuke simpele ideeën voor kunstlessen, maar je moet ze wel even weten te vinden.
Maar laat de angst dat je het niet zou kunnen je niet in de weg zitten. Dat is zo zonde. Leg de lat niet te hoog en kies voor die opdrachten waar jezelf enthousiast van wordt.
4. Ik heb geen leuke ideeën voor kunstlessen
Dit sluit natuurlijk aan op het vorige obstakel. Er zijn superveel leuke, simpele en praktische opdrachten om met kunstonderwijs aan de slag te gaan. Helaas zijn die lang niet altijd terug te vinden in een aantrekkelijke methode. Dan maar gaan googlen? Dat kost natuurlijk ook weer veel tijd en energie. En je wilt ook niet zelf het wiel opnieuw gaan uitvinden. En dat hoeft ook niet.
Er zijn zoveel vakdocenten voor muziek, drama, en beeldende vorming. En die hebben zoveel leuke ideeën. Helaas kunnen ze niet op alle scholen langskomen om hun ideeën te delen. Hoewel ze dat misschien het liefste zouden willen. Want zij hebben allemaal dezelfde drive: de creatieve talenten van kinderen volop ontwikkelen! Wij hebben er met Meester in Kunst voor gekozen om die ideeën op één plek online te zetten: op het platform van Meester in Kunst. En we proberen zoveel mogelijk te helpen door onze blogs, e-books en webinars.
Op het platform van Meester in Kunst delen kunst-vakdocenten hun beste ideeën met leerkrachten.
Vergeet niet: er is niets mis met het hergebruiken van opdrachten. Leuke opdrachten van je collega’s, maar ook die van jezelf. Waarom zou je die ene superleuke muziekles niet twee keer in het jaar geven? Wedden dat de kinderen meteen enthousiast zijn als je ze zegt dat ze die leuke les weer gaan doen?
Tip: Spreek af dat iedereen uit het team één keer in de maand een toffe kunstles uitkiest om te delen met de collega’s. In now time hebben jullie een map vol inspirerende opdrachten. Delen maar!!
5. Kunstlessen zijn altijd zo’n gedoe
Ook hier geldt: houd het simpel. Een kunstles betekent niet automatisch een vrije les. Een les waarbij je daarna kan gaan puinruimen en waarbij de kinderen superdruk worden. Zie je een les echt niet zitten? Doe het dan vooral niet. Of pas het zo aan dat je het wel ziet zitten.
Laat het praktische geen bezwaar zijn. Een dramales hoeft niet altijd in een speellokaal. Dat kan ook heel gestructureerd in de klas. En bedenk ook: kunstlessen kunnen voor veel rust zorgen in de klas. Denk bijvoorbeeld aan een ontspannende dramaoefening. Of aan het kijken naar kunst met je klas. Hier heb je geen materialen voor nodig. Hetzelfde geldt voor het zingen van liedjes. Dit kan allemaal ook heel makkelijk tussen de lessen door.
Houd het simpel, leg de lat voor jezelf niet te hoog en zorg dat je er veel plezier aan beleefd. Want dat breng je uiteindelijk ook over op je klas.
Ik hoop dat ik je met dit blog heb geïnspireerd om vaker met kunst en creativiteit aan de slag te gaan. Heb je een specifieke vraag of loop je ergens tegenaan? Laat het me weten en we denken graag met je mee!
Marlies
op 24 Sep 2019