Creatief omgaan met mediawijsheid

Wat doe jij met mediawijsheid en social media in de klas? Het aantal dagelijks gebruikers van social media stijgt nog altijd. En dat is ook niet gek, want het is ook ontzettend leuk om dingen met elkaar te delen. Iedereen is als het ware z’n eigen mediabedrijf begonnen. Je kunt wat je maar wilt de wereld in slingeren.

Tegelijkertijd heeft social media ook een keerzijde. Het is een ecosysteem van afleidingen, kinderen worden onzeker en kunnen we zomaar alles aannemen wat we zien op social media?

Hoe maak je als leerkracht de kinderen bewust van deze nadelen? In dit artikel geef ik je twee superleuke creatieve opdrachten, waarmee je de mediawijsheid van de kinderen kunt vergroten.

Wat laat je van jezelf zien?

Als je door een Facebook of Instagram tijdlijn heen scrollt lijkt het wel of er alleen maar perfecte mensen bestaan. Iedereen ziet er mooi uit en iedereen doet de hele dag alleen maar leuke dingen. Tenminste, zo lijkt het. Op social media zie je bijna alleen maar de opgepoetste profielen. Logisch dat kinderen daar onzeker van worden. Ze zien alleen de buitenkant van de persoon achter het profiel, maar hebben geen idee wie de persoon daarachter is.

Opdracht mediawijsheid: maak 3 selfies

Een leuke opdracht om kinderen hier meer bewust van te maken is de selfieopdracht.

Laat kinderen 3 verschillende selfies maken. Eén selfie die iedereen mag zien en die je dus zo op social media zou zetten. Eén selfie die je alleen aan je vrienden of familie zou laten zien, en één selfie die niemand anders zou mogen zien. Het is heel interessant om het vervolgens met de kinderen te hebben over waarom ze die ene selfie wel aan iedereen zouden laten zien en de ander juist weer niet.

Ik heb het over een selfie, dus je zal snel geneigd zijn om kinderen foto’s te laten maken. Maar je kunt ze natuurlijk ook zelfportretten laten maken met bijvoorbeeld, potlood verf of wat je maar voor handen hebt. Sterker nog: het kan nogal confronterend zijn om die ene foto te maken die je eigenlijk aan niemand wilt laten zien. Een portret tekenen of schilderen kan dan een stuk veiliger zijn en veel bezwaren wegnemen. Een mooie combinatie van creativiteit en mediawijsheid.

Social media als nieuwsbron?

Steeds meer mensen, vooral jongeren, gebruiken social media als bron om nieuws tot zich te nemen. En dat is ook niet gek. Als er iets in de wereld gebeurt, kun je het letterlijk binnen een paar minuten consumeren op je telefoon. Een nadeel daarvan is, is dat het vaak vluchtig nieuws is.

Het nieuws dat bij een grote gebeurtenis als eerste via social media de wereld in gestuurd is, heeft vaak minder diepgang. Experts zijn nog niet gehoord en er is nog weinig ruimte geweest voor kritische noten. Dat eerste bericht dat zo razendsnel is verstuurd, (iedereen wil de eerste zijn die het nieuws brengt) bevat vaak niet de laatste updates en dat terwijl het vaak al vele duizenden keren is gedeeld.

Opdracht mediawijsheid: manipulatie van nieuws

Daarbij komt dat het op social media erg makkelijk is mensen te manipuleren door bijvoorbeeld een foto of video te bewerken of door de titel die bij een foto of video geplaatst wordt. Kritisch kijken naar bronnen is een wezenlijk onderdeel van mediawijsheid.

Een leuke opdracht om kinderen bewust te maken van manipulatie van nieuws, is het geven van titels aan foto’s en video’s. Laat eens een paar foto’s of video’s op het bord zien en laat de kinderen bij elke foto of video 2 verschillende titels verzinnen met een hele andere context. Zo komt de foto of video in een heel ander licht te staan.

Bekijk maar eens onderstaande foto. Door de titels krijgt de foto twee keer een totaal andere context. Een erg leuke en creatieve opdracht voor de bovenbouw!